Là một trong số ít người được Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ bí mật tuyển mộ, John Perkins được cử tới những nơi có tầm chiến lược quan trọng, như Indonesia, Panama, Ecuado, Iran.... Ông và những người được tuyển mộ phục vụ lợi ích cho một lực lượng gọi là "tập đoàn trị" (hệ thống liên minh giữa chính phủ, các tập đoàn, các ngân hàng...). Hoạt động của bộ máy này đã biến một số ít người trở thành những người vô cùng giàu có, đồng thời đẩy hàng triệu con người vào tình cảnh bần cùng hóa và rơi vào tình trạng tuyệt vọng, đẩy thêm hố sâu chênh lệch giữa hai miền Nam - Bắc và là căn nguyên nảy nở cho chủ nghĩa khủng bố.
Trong cuốn sách, Perkins đã tường thuật lại những phi vụ và âm mưu tài chính - chính trị mà ông và các EHM nhúng tay vào, dẫn tới các vụ việc động trời trên chính trường quốc tế như: cái chết của hai vị Tổng thống Ecuado và Panama, sự sụp đổ của triều đại Sa tại Iran, cuộc xâm lược của Mỹ tại Panama và Iraq...
Bản chất của các sát thủ kinh tế
Từng là một EHM, John Perkins hiểu hơn ai hết: Thế nào là một sát thủ kinh tế, và nhiệm vụ của họ là gì. Ngay trong phần mở đầu, ông đã nêu rõ bản chất của EHM: "Những sát thủ kinh tế (EHMs) là những chuyên gia được trả lương hậu hĩnh để đi lừa các nước trên khắp thế giới lấy hàng nghìn tỷ đô la. Họ đổ tiền từ Ngân hàng Thế giới, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và các tổ chức "viện trợ" nước ngoài vào két sắt của các tập đoàn khổng lồ và vào các túi của một số ít các gia đình giàu có - những người đang nắm quyền kiểm soát các nguồn tài nguyên thiên nhiên của hành tinh này. Công cụ của họ là các báo cáo tài chính gian lận, những vụ bầu cử gian trá, các khoản hối lộ, tống tiền, tình dục và giết người. Họ diễn một trò cũ như chủ nghĩa đế quốc, song đã biến đổi theo chiều hướng mới đáng ghê sợ hơn trong thời đại toàn cầu hóa".
Công việc mà EHM thông thạo nhất, đó là "xây dựng nền đế chế toàn cầu". Các EHM xây dựng nên đế chế này bằng cách trói buộc các quốc gia bằng chính sợi dây kinh tế.
Ban đầu, các EHM khuyến khích các nhà lãnh đạo của các quốc gia trên thế giới tham gia vào một mạng lưới khổng lồ nhằm củng cố các lợi ích thương mại của Mỹ. Tuy nhiên, ngay sau đó, họ sẽ sa lầy vào những khoản nợ nần chồng chất. Phụ thuộc vào tài chính sẽ buộc cho các lãnh đạo này phải trung thành với Mỹ. Nhờ đó, Mỹ có thể đạt được các nhu cầu về quân sự, chính trị, hoặc kinh tế.
Đổi lại, các nhà lãnh đạo của quốc gia lại có thể củng cố địa vị chính trị bằng cách xây dựng nên "những khu công nghiệp, các nhà máy điện, và sân bay cho nhân dân của họ. Những ông chủ của các công ty kỹ thuật - xây dựng sẽ trở nên giàu có một cách khó tin".
Quy trình của "sát thủ"
John Perkins chỉ ra xảo thuật tinh vi khi tiến hành sát hại nền kinh tế của quốc gia khác (chủ yếu là các quốc gia kém phát triển) Trước tiên, EHM tận dụng tối đa các tổ chức tài chính quốc tế để trói buộc các quốc gia khác vào chế độ tập đoàn trị. Sau đó, EHM ban cho các quốc gia đó những "ân huệ". Những ân huệ này tồn tại dưới dạng các khoản vay để phát triển cơ sở hạ tầng.
Nhưng một mặt, EHM đặt điều kiện cho các khoản vay là: các công ty xây dựng của nước họ [tức là Mỹ] phải đảm nhiệm thi công các dự án. Như vậy, về bản chất, những đồng tiền (vốn để cho vay) chưa bao giờ rời khỏi nước Mỹ, mà chỉ đơn giản là luân chuyển từ túi của người Mỹ này sang người Mỹ khác.
Mặt khác, các quốc gia là "con nợ" thì vẫn phải trả tất cả số tiền mà họ đi "vay", cả tiền gốc và lãi. Chỉ vài năm sau, khi "lãi mẹ đẻ lãi con", các khoản vay sẽ quá tải và dẫn đến tuyên bố vỡ nợ của các nước đi vay. Khi đó, "giống như tổ chức Mafia", các EHM sẽ đòi nợ. "Việc đòi nợ này kèm theo một hoặc nhiều yêu cầu sau: kiểm soát những lá phiếu của Liên Hợp Quốc, thiết lập các căn cứ quân sự hoặc khai thác các nguồn tại nguyên quý giá như dầu hay kênh đào Panama". Trong khi đó, các nước mắc nợ vẫn nợ khoản tiền đó. Như vậy, John Perkins khẳng định: "một nước nữa rơi vào Đế chế toàn cầu".
Kết quả mà hệ thống Đế chế toàn cầu mang lại là: nạn bóc lột nhân công ở mức gần như biến họ thành nô lệ với điều kiện làm việc phi nhân đạo ở khu vực châu Á; nạn ô nhiễm môi trường - mà rốt cục, người nghèo là những người phải gánh chịu hậu quả nặng nề nhất; các nền văn hóa bị tiêu diệt; trong khi đó, những người châu Phi bị nhiễm HIV thì lại không được cung cấp thuốc men...
Còn với những người chống đối Đế chế toàn cầu? Kết cục với họ là vô cùng bi thảm. Điển hình nhất là cái chết của Jaime Roldós - Tổng thống Ecuado và Omar Torrijos - Tổng thống Panama. Cả hai vị lãnh đạo này đều thiệt mạng trong những vụ tai nạn thảm khốc và không hề "ngẫu nhiên". Chỉ bởi vì họ đã phản đối các "phe phái công ty, chính phủ và các trùm ngân hàng, những người có chung mục tiêu là thống trị toàn cầu". Chỉ bởi vì khi mà những sát thủ kinh tế không thể mua chuộc được họ, thì những tên sát nhân - những tên giết người thực sự của CIA - đã vào cuộc.
Tại sao khủng bố lại tấn công nước Mỹ?
Một số chính trị gia cho rằng: cuộc chiến chống khủng bố do Mỹ dẫn đầu là cuộc chiến vì các giá trị toàn cầu, "các giá trị phổ quát". Họ bao biện rằng họ phải chiến đấu vì các giá trị đó để bảo vệ "lối sống" của mình, đồng thời bất chấp nguyên nhân của khủng bố xuất phát từ đói nghèo, cố tình lờ đi bất công và khoảng cách giữa hai bờ Bắc - Nam trên phương diện kinh tế, xã hội.
Từ con mắt của một người từng làm EHM, John Perkins đã khẳng định ý niệm đó là hoàn toàn sai lầm. Tác giả chỉ rõ căn nguyên trong ý thức hệ của chủ nghĩa khủng bố xét từ phương diện kinh tế: "Những gì thực sự đang nuôi dưỡng hệ thống này còn nguy hiểm hơn cả âm mưu....đó là ý tưởng cho rằng mọi sự tăng trưởng kinh tế đều có lợi cho loài người và rằng càng tăng trưởng thì lợi ích càng lớn. Đức tin này cũng dẫn tới một hệ quả cho rằng, những người có khả năng tạo ra nguồn tăng trưởng phải được khen ngợi và trả công, còn những kẻ khốn cùng sinh ra là để bị bóc lột.
...Chúng ta biết rằng ở rất nhiều nước, tăng trưởng kinh tế chỉ đem lại lợi ích cho một bộ phận nhỏ người dân và thực ra là đẩy đa số những người còn lại đến bờ tuyệt vọng. Ảnh hưởng này còn sâu sắc hơn bởi một niềm tin tất yếu rằng những người lãnh đạo dẫn dắt toàn bộ hệ thống phải có một vị trí đặc biệt. Chính niềm tin này là gốc rễ của nhiều vấn đề mà hiện nay chúng ta đang phải đối mặt và có lẽ cũng là lý do tại sao lại có đầy rẫy các lý thuyết về âm mưu. Khi con người được thưởng vì lòng tham thì sự tham lam sẽ trở thành một động lực tồi tệ".
Chính bằng đó, chủ nghĩa khủng bố có được mảnh đất để dung dưỡng. Và hàng vô số con người trên khắp hành tin này đều là những tên khủng bố tiềm năng, bởi vì họ bị đẩy vào tình trạng "tuyệt vọng".
Sát hại nền kinh tế Ecuado
John Perkins đã lấy ra ví dụ điển hình từ việc sát hại nền kinh tế của Ecuado. Thèm khát biển dầu nằm dưới khu vực Amazon (được cho là có tiềm ngang với các mỏ dầu ở khu vực Trung Đông), các EHM đã mang lại cho Ecuado các dự án để rồi ngay sau đó, quốc gia này ngập chìm trong nợ nước ngoài. Và cách duy nhất để trang trải khoản nợ đó là Ecuado phải bán đi khu rừng nhiệt đới của họ cho các công ty dầu lửa.
Tác giả phân tích: "Ecuado là trường hợp điển hình của các nước trên thế giới đã được EHM đưa vào một nhóm có cùng lợi ích kinh tế - chính trị. Cứ 100 USD dầu thô lấy ra từ các khu rừng nhiệt đới của Ecuado thì có tới 75 USD rơi vào túi của các công ty dầu lửa. 25 USD còn lại sẽ dùng để trang trải chi phí quân sự và chi tiêu của chính phủ - trong đó khoảng 2.5 USD được chi cho y tế, giáo dục và các chương trình giúp đỡ người nghèo. Như vậy, cứ 100 USD dầu khai thác được tại khu vực Amazon sẽ chỉ có dưới 3 USD đến được với những người cần nó nhất - những người mà cuộc sống của họ bị ảnh hưởng xấu bởi những con đập, việc khoan dầu, các đường ống - và những người đang chết dần chết mòn do thiếu thức ăn và nước uống".
Tuy nhiên, Ecuador chỉ là một trong (vô) số các phi vụ mà các sát thủ kinh tế nhúng tay vào.... Trong cuốn sách, tác giả đã chỉ ra vai trò của các EHM (thông qua chính bản thân ông) trong các phi vụ và âm mưu tại Panama, tại Arập Xê út, Colombia, Iraq, và cả Osama bin Laden...
Nhận định về cuốn sách bán chạy nhất của New York Times "Một cuốn sách cực kỳ chân thật và hấp dẫn" - Tờ tin tức The Rocky Mountain News "Câu chuyện về một thế giới đầy rẫy những mưu đồ với sức lôi cuốn của một cuốn tiểu thuyết trinh thám... Đáng đọc" - Tạp chí Library Journal "Một sự chấn động. Một trong số ít người dám thẳng thắn đứng ra vạch trần những bí mật bên trong cái guồng máy đế quốc giữa chính phủ và doanh nghiệp mà họ từng bám rễ trong nhiều năm. Một tác phẩm sâu sắc và một tấm lòng quả cảm". - John Er Mark, Giáo sư trường Đại học Harvard, tác giả cuốn "A Price of Our Disorder: The life of T. E Lawrence", được giải Pulitzer. "Sự ly kỳ và hấp dẫn của một cuốn truyện trinh thám theo phong cách Graham Greene đã được Perkins kết hợp với cái nhìn xuyên suốt của một người trong cuộc để viết nên một câu chuyện có sức lay động, lột tả một cách hết sức chân thực nhân vật và sự kiện liên quan...". - David Korren, tác giả cuốn sách bán chạy nhất "When Corporations Rule the World". "Thật tuyệt vời, chưa từng có... một câu chuyện mà bất kỳ ai quan tâm đến thế giới này đều phải đọc". - Lynne Twist, Nhà hoạt động toàn cầu, tác giả cuốn sách bán chạy nhất "The Sound of Money". "Đầy thách thức và gây chấn động... cuốn sách này đã làm thức tỉnh người đọc, buộc họ phải nhìn nhận lại vai trò của bản thân, và vì thế thúc đẩy sự thay đổi". - R. Paul Shaw, Cựu kinh tế gia hàng đầu, hiện là Cố vấn chương trình, nhóm phát triển con người, Viện Ngân hàng Thế giới. ".... cái nhìn cực kỳ sắc sảo của một người trong cuộc về việc các công ty đa quốc gia đã trắng trợn cướp đoạt tiền của các nước nghèo thuộc thế giới thứ ba, hết nước này đến nước khác, một cách hợp pháp như thế nào". - Josh Mailman, đồng sáng lập The Threshold Foundation, Social Venture Network và Business for Social Responsibility. "Dũng cảm đối diện với sự thật, Perkin đã kể về sự thức tỉnh lương tâm và cuộc đấu tranh để khoát khỏi cái thệ thống thối nát đang thống trị toàn cầu mà chính ông đã góp phần tạo nên. Cuốn sách.... xuất phát từ đáy lòng. Nó thực sự hấp dẫn" - Michael Browstein, tác giả cuốn World on Fire. " Một câu chuyện lôi cuốn ... một người đàn ông can đảm và vô cùng tận tâm". - Stephan Rechtschaffen, Chủ tịch tổ chức Omega Institute, tác giả cuốn Timeshifting. (Theo NXB Văn Hóa - Thông tin) |
(Tên sách: Lời thú tội của một sát thủ kinh tế -Nguyên văn tiếng Anh: Confessions of an Economic Hit Man; Tác giả: John Perkins - Người dịch: Lê Đồng Tâm - Nhà xuất bản: Văn hóa - Thông tin, giá bìa: 75.000 VND)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét